VARİS NEDİR?
Varis, genel olarak kirli kanı dokulardan akciğere taşıyan toplardamarlardaki anormal genişlemedir.
- En sık bacaklardaki yüzeyel toplardamarlarda görülür.
- Makat düzeyinde görülen varisler “hemoroid-basur” olarak adlandırılır.
- Kadınlarda karın içerisinde, kasık düzeyinde, vulva ve vajen çevresinde görülen varisler “pelvik konjesyon sendromu” olarak adlandırılır.
- Erkeklerde testisler çevresinde görülen varisler “varikosel” olarak bilinir.
VARİS NASIL OLUŞUR?
Varis oluşumunda temel olay; venöz yetmezliktir, yani kanın akış yönüne doğru aralıklarla açılarak kanın geçişine izin veren, kan akımı durduğunda ise kapanarak kanın geri kaçışını engelleyen damariçi kapakların yetmezliğidir.
Bu yetmezlik sonucunda; özellikle dik pozisyonda iken, kanın geriye doğru kaçışı(reflüsü) damariçi basınç artışına ve devamında varis oluşumuna sebep olur.
VARİS KİMLERDE GÖRÜLÜR?
- Varisin temel sebebi genetik yatkınlıktır. Özellikle 1. derece akrabalarda varis olması varisin oluşma ihtimalini oldukça artırır.
- Mesleki çalışma koşulları nedeniyle ayakta sabit kalarak iş yapmak zorunda olan öğretmen, kuaför, aşçı, cerrah, polis gibi meslek gruplarında varisin oluşması ve ilerlemesi daha sık görülür.
- Hamilelik sürecinde, artan karın içi basıncının bacak toplardamarlarındaki kan akışını yavaşlatması ve hamilelikte oluşan hormonal değişiklikler varis oluşumunu hızlandırmaktadır.
- Daha önce bacak travması veya bacakta enfeksiyon-iltihabi reaksiyon geçiren kişilerde de varis görülme olasılığı artmıştır.
VARİS NEDEN TEDAVİ EDİLMELİDİR?
- Varis sadece estetik problem değildir.
- Varis oluşumu başladıktan sonra geri dönüşümsüz bir aşamadadır, tedavi edilmezse ilerlemeye ve artmaya devam eder.
- Alınacak önlemler veya kullanılacak ilaçlar(medikal tedavi) ilerlemeyi yavaşlatabilir veya şikayetlerde rahatlamaya sebep olabilir, ancak varis problemini ortadan kaldırmaz.
- Özellikle ciltte renk değişiklikleri, sertleşme ve yara oluşumu varis hastalığının ileri safhasıdır, bu dönemdeki hastalar vakit geçirmeden tedavi olmalıdır.
- Çok genişlemiş varis damarlarında pıhtı ve iltihap oluşması(tromboflebit) riski oldukça artmıştır, bu tür hastaların erken tedavisi önemlidir. Bu hastalar özellikle uzun otobüs/uçak seyahatlerinden ve uzun süre ayaklarını sallayarak hareketsiz kalmaktan kaçınmalı, zorunluluk halinde gerekli önlemleri almalıdır.
VARİS HASTALIĞINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Variste şikayetleri azaltmak ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak için hastaların yaşam tarzlarında dikkat etmesi gereken noktalar;
- İdeal ve sağlıklı vücut ağırlığı (obezite varis oluşumunu artırır)
- Düzenli beslenme, kabızlıktan korunmak için lifli diet (kronik kabızlık problemi yaşayanlarda varis daha sık görülür).
- Düzenli egzersiz, özellikle yürüyüş ve yüzme sporları (şınav, mekik, barfiks, pilates hareketleri gibi karın basıncını artıracak ve karın kaslarını zorlayacak egzersizler varis için olumsuz aktivitelerdir)
- Uzun süreli sabit pozisyonda sabit kalmaktan sakınmak, dinlenme esnasında ayakları uzatmak yararlıdır.
